Moglibyśmy eksportować więcej

Według Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera w 2014 r. wartość eksportu firm zarejestrowanych w Kujawsko-Pomorskiem miała wartość ponad 20 mld zł.1 To stanowiło ok. 3 proc. wartości eksportu całego kraju. Ale według ekspertów PRE, którzy spotkali się w marcu z przedsiębiorcami z Kujaw i Pomorza na konferencji w Bydgoszczy, udział ten mógłby znacznie wzrosnąć rozwijając się w dwóch obszarach. – Większość przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim działa w branżach, które już teraz mocną pozycję na zagranicznych rynkach i dla których dalsze perspektywy wzrostu eksportu także są bardzo dobre. Te firmy mogą zwiększać skalę wywozu i wychodzić na nowe rynki. Drugą, jeszcze ważniejszą ścieżką rozwoju eksportu województwa, powinny być inwestycje w innowacje oraz stymulowanie przedsiębiorczości w branżach innowacyjnych – mówi Dariusz Skrzypiński, dyrektor Centrum Bankowości Korporacyjnej Banku Zachodniego WBK w Bydgoszczy.

Wiele mocnych branż

W regionie wiele branż ma długoletnie tradycje, wynikające m.in. z warunków naturalnych. Dobrze rozwinięte są sektory m.in. celulozowo-papierniczy, chemiczny i meblowy. Mocny jest przemysł lekki, w tym głównie produkcja materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych. Zgodnie z danymi wywiadowni gospodarczej Bisnode, jednego z partnerów PRE, to właśnie tworzywa sztuczne stanowiły główną część eksportu województwa w 2015 r.: prawie 9 proc. jego całości. – W większości branż, oprócz dużych lub bardzo dużych firm, jest wiele podmiotów o średniej wielkości. To właśnie one mogłyby zwiększać skalę eksportu – komentuje Dariusz Skrzypiński z Banku Zachodniego WBK.

Przykładem może być sektor spożywczy. – Województwo kujawsko-pomorskie jest jednym z liderów produkcji żywności w Polsce, a żywność to jeden z naszych największych hitów eksportowych. Szczególne szanse na rozwój eksportu mają firmy produkujące przetwory mleczarskie, mięso drobiowe, wyroby cukiernicze a także mrożonki owocowo-warzywne, a więc te, które w województwie są bardzo dobrze reprezentowane – mówi Marta Skrzypczyk, koordynatorka zespołu analityków sektora rolno-spożywczego w Banku Zachodnim WBK. Ekspertka prognozuje, że eksport polskiej żywności w 2016 r. wyniesie 24,5-25,5 miliardów euro i będzie o 4-8 proc. wyższy niż w 2015 r., przy czym w dłuższej perspektywie najbardziej obiecującymi rynkami będą te pozaeuropejskie.

Kierunki eksportu

Eksport województwa jest skoncentrowany na Europie Zachodniej, w tym głównie na Niemczech. Przedsiębiorcy z regionu, zgodnie z wynikami ankiety przeprowadzonej podczas konferencji Programu Rozwoju Eksportu, także w przyszłości będą chcieli współpracować z partnerami z najbliższych krajów. Jednak co ciekawe, kujawsko-pomorscy eksporterzy widzą bardzo duży potencjał biznesowy krajów skandynawskich, którymi interesuje się 23 proc. z nich. ­– Skandynawia jest brana pod uwagę m.in. dlatego, że z Kujawami i Pomorzem łączy ją autostrada A1, biegnąca przez cały obszar województwa. Ale lokalni eksporterzy myślą też o nieco dalszych, pozaeuropejskich kierunkach – mówi Dariusz Skrzypiński. Na spotkaniu PRE chęć eksportu poza kontynent europejski wyraziło aż 83 proc. obecnych firm. 27 proc. przedsiębiorców za najbardziej perspektywiczne uważa kraje Bliskiego i Środkowego Wschodu. – W dłuższym horyzoncie czasowym dywersyfikacja rynków zbytu jest koniecznością dla eksporterów. Uzależnienie się od jednego rynku – w przypadku Kujawsko-Pomorskiego Niemiec – niesie pewne ryzyko, o czym wiedzą firmy, które swoją sprzedaż zagraniczną kierowały np. do Rosji – podkreśla Skrzypiński. Co ciekawe, Europa Wschodnia i kraje WNP, pomimo embarga i innych przeszkód, nadal są dla eksporterów z kujawsko-pomorskiego atrakcyjne – na ten kierunek wskazało 23 proc. eksporterów (tyle samo co Skandynawię).

Innowacje przede wszystkim

Równie ważną, jak wydłużenie listy krajów-odbiorców eksportu rekomendacją dla regionu, jest wyraźny krok w stronę inwestycji w innowacje. Zmiany w tej sferze zachodzą już teraz. W Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 określono tzw. inteligentne specjalizacje, które będą obszarem kluczowych inwestycji. Są to dziedziny gospodarki z największym potencjałem rozwojowym, również w kontekście zagranicznym. To na nich zostaną skoncentrowane działania, takie jak dofinansowanie projektów B+R i komercjalizacja wyników tych badań czy organizacja misji zagranicznych, targów i kampanii promocyjnych.

Eksperci Programu Rozwoju Eksportu przypominają, że warto zwracać uwagę na możliwość uzyskania wsparcia swoich planów ekspansji zagranicznej ze środków unijnych. W kontekście nowej perspektywy głównymi działaniami będą program regionalny „RPO Kujawsko-Pomorskie Dz. 1.5.2 Wsparcie procesu umiędzynarodowienia przedsiębiorstw”, programy krajowe „PO Inteligentny Rozwój, Dz. 3.3.1. Polskie Mosty Technologiczne, Dz. 3.3.2 Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktów - Marka Polskiej Gospodarki Brand, Dz. 3.3.3. Wsparcie MSP w promocji marek produktowych Go to Brand.pl” i program krajowy „Go Global PL – dotacje na eksport”. Na razie unijny Regional Innovation Scoreboard 2014 zalicza województwo kujawsko-pomorskie do grupy „skromnych innowatorów”.